PATENT SORGULAMA
Patent sorgulama işlemi faydalı model araştırma adı altında yer almaktadır ve bu isimle bilinmektedir. Patent, belli bir isim hakkını ve belli bir buluşu satma, alma, satın aldığı süre boyunca kullanma, üretme ve ithal etme hakkıdır. Örnek verecek olursak bir kişi kendine ait bir firma oluşturmuş ve bu firmaya verdiği ismi TPE yani Türk Patent Enstitüsü aracılığıyla satın almış ya da kiralamış ise bu süre zarfında o isim başka bir firma tarafından kullanılamaz. Kullanılır ise çok büyük cezaları vardır. Bu cezalara çarptırılmamak için Patent Sorgulaması yapılmalıdır.
Patent Nedir?
Bir icada ya da buluşa onay veren belgeye patent denir. Çakma ürünlere karşı buluşun sahibinin haklarının korunmasına yönelik bir çalışma olup bu belge aracılığıyla buluşun çalınmasını önler.
Patent sahibi olmanız için genel anlamda bir buluşun sahibi olmanız gereklidir. Çünkü özel mülk kapsamına girmek anlamına geldiği için resmi bir belgedir. Buluşunuzu yaptıktan sonra özellikle seri üretime geçtiği zaman haklarının korunması bu belge sayesinde sağlanır. Bu özel mülkü sahibi tarafından satılığa çıkarılabilir, kiralanabilir ya da ipotek hatta başka bir kişiye devredebilir bile. Eğer bir buluş başkası tarafından taklit ediliyorsa mahkeme aracılığıyla bu durumu caydırmak mümkündür. Ayrıca tazminat davası bu taklit veya çalıntı olaylarını büyük oranda azaltabilir. Bu durumu yaşamamak için Patent Sorgulama işlemi yapılmalıdır.
Patent hakkının uluslararası bir boyutu yoktur, eğer bir buluşunuzu başka bir ülkede de üretme hakkına sahip olmak istiyorsanız o halde hedefteki ülkenin patent bürosuna ayrı olarak başvurmanız gerekmektedir. Her ülkenin kendine göre patent koşulları bulunmakta olup bu patent koşullarına uymadığınız takdirde patent almanız mümkün değildir.
Hangi Buluşlar Patent Hakkı Alamaz?
Toplumun ahlakını kötü etkileyen, klonlama yöntemi içeren, sanatsal eserler, yeni tıpsal yöntemler gibi farklı ama buluş olmayan şeyler patent hakkı alamaz.
Patent Belgesinin Amacı Nedir?
İnsanların yaratıcılık becerilerini öldürmemek adına yapılan bir şeydir denebilir çünkü bir kişi bir buluşu icat ettiğinde o icadın çalınacağı korkusuyla saklayıp ya da buluşunu patent yoluyla güvenceye almadan paylaşabilir ki bu da taklitlere yol açar ve kişiyi bir şey icat etmekten soğutabilir. Bu sebeple de patent belgesinin amacı insanları düşünmeye ve üretmeye sevk etmek, ürettikleri şeylere değer vermelerini sağlamak, onları seri üretime geçirmek gibi sıralayabiliriz.
Bu şekilde hem üretken bir toplum olur hem de teknik ve ekonomik anlamda daha ekonomik bir ülke haline geliriz. Dikkat ederseniz Amerika, Çin Japonya gibi yerlerde insanların buluş anlamında yaratıcılık düzeyleri daha yüksektir ve bunun doğal sonucu olarak da hem patent sayıları yüksek hem de sanayileşme oranları fazladır. Özellikle kapitalist bir düzende yönetilen ülkelerde piyasayı canlandırma ve yatırımlara destek verme amacını taşır. Toplum yeniliğe açık hale gelir. Ve sonuç olarak toplumlar teknoloji ile yol almaya başlar.
İlk Patent Uygulaması Ne Zaman Başladı?
İlk patent uygulaması İtalya’da başlamış olup 15. YY ın ortalarında ortaya çıkmıştır. Gitgide bütün Avrupa’ya yayılsa da ilk resmi patent tescili önce Amerika daha sonra da Fransa’da verilmiştir. Gittikçe bu patent uygulaması tüm dünya ülkelerine kendi koşulları dahilinde ortaya çıkmıştır. Ama genel olarak koşulların ortak yönleri şunlardır: başkasından alınmış ya da çalınmış olmamalı, farklı ve özgün bir çalışma olmalı, en azından bazı açılardan pozitif anlamda ilerlemelere sebep olabilecek türden olmalı şeklindedir.
Patentin Belli Bir Süresi Var Mıdır?
Aslında bu süre buluşların bilime kattığı önemli gelişmelerle paralel bir şekilde belirlenir. Genellikle 7-20 yıl arasında farklılık göstermekle beraber bu süre daha uzun yılları da kapsayabilir. Patent uygulaması daha çok kapitalist yönetim anlayışlarında baskın bir sistem olmakla beraber Sosyalist ülkelerde bu uygulamaya rastlanmaz. Yine de bu işe teşvik amacıyla bazı belgeler, diplomalar verilmektedir.
Bir Buluşuma Patent Alabilmek İçin Ne Yapmalıyım?
Öncelikle patent disiplinli bir sorgulama gerektirir. Patent alabilmek için öncelikle yaptığınız bir icadın kimsede olmadığından emin olmanız gerekir. Peki bundan nasıl emin olabiliriz? Bunun için Türk Patent Enstitüsü’nün resmi internet adresine girerek bir patent sorgulaması yapmanızda fayda vardır. Benzerleri yapılmış bile olsa sizinki bilime katkıda bir tık önde olursa patenti alma hakkını kazanmış olur.
Patent Sorgulama sayesinde işiniz oldukça kolaylaşacak ve zaman kaybınız azalacaktır. İnternet aracılığıyla başka başka ülkelerin patent ofislerine ulaşabilir ve geçmişte patent verilen tüm buluşları görebilirsiniz. Kelime, marka, ürün, isim ve logoya göre sıralama yapmanız mümkündür. Bunun en kısa yolu da Resmi Patent Vekillerine ulaşarak bilgi almaktır. Tam bir patent sorgulaması yapmak her açıdan işinizi kolaylaştıracaktır.
Patent başvurusu için gerekli olanlar: Başvuru dilekçesi(1 nüsha), patentle korunması istenilen buluşun unsurlarını kapsayan istemler(3 nüsha), buluş konusunu anlatan açıklama(3 nüsha), isteme ait resimler ya da çizimler(3 nüsha), özet(3 nüsha) ve tarifnamedir. Kişiler bireysel ya da grup olarak ortak bir başvuru yapabilirken böyle bir durumda başvuru formunda açık bir şekilde mutlaka icat sahibinin ya da sahiplerinin isimleri yer almalıdır.
Patent Başvurumu Nereye Yapmalıyım?
Öncelikle Patent Sorgulama yapılması gereklidir. Patent başvurusu, farklı koruma sistemlerine göre yapılır bu koruma ofisleri üç tanedir:
- Ulusal Patent Başvurusu (Türkiye’de Türk Patent Enstitüsü-TPE)
- Avrupa Patent Ofisi (EPO)
- Patent İşbirliği Anlaşması (PCT)
Ulusal Patent Başvurusuna başvurmanız için bazı koşullar vardır. Örneğin; uluslararası bir boyutu yoktur yani yalnızca başvuruda bulunduğunuz ülkede geçerliliği vardır ama uluslararası anlamda geçerliliğini korumak için de rüçhan hakkı denilen bir hak vasıtasıyla başvuru yapmanız mümkündür.
Avrupa Patent Ofisine başvuruda bulunabilmek için ise patentin geçerliliği için birden fazla ülkeye başvuruda bulunma şansınız vardır. Ama maliyeti ülkeden ülkeye göre farklılık göstermektedir.
Patent İşbirliği Anlaşması (PCT) için de Uluslararası anlamda başvurunuzu gerçekleştirdikten sonra yine istediğiniz devletler patent konusunda anlaşma yapmanıza olanak sağlar. Bir PCT başvurusu Avrupa Patent Ofisine (EPO), Wipo Dünya Fikri Mülkiyet Ofisi ve Ulusal ofis kanalıyla yapılabilir.
Bir Patentin Değerlendirilme Aşamaları Nelerdir?
Siz başvuruda bulunduktan sonra başvurduğunuz ülkenin ya da ülkelerin kriterlerine göre değerlendirilmektedir ve detaylı bir incelemeye tabi olmaktadır. Detaylı incelemenin ardından ona uygun bir araştırma kağıdı hazırlanır ve yayınlanır, doğal olarak bu süreci görmeniz mümkün olacaktır. Olumlu bir araştırma kağıdı elde etmişseniz büyük olasılıkla patentiniz verilecektir ve geçerlilik süresi yine bu son aşamada belirlenecektir.
Kaç Çeşit Patent Vardır?
Üç çeşit patentten söz edilebilir. İncelemeli patent sistemi, incelemesiz patent sistemi ve faydalı model olmak üzere üç tür patent sistemi vardır.
İncelemeli Patent Sistemi;Daha önce de bahsettiğimiz gibi eğer bir araştırma belgesi ile buluşunuz değerlendirmeye alınıyorsa ve 20 yıllık bir koruma süresi mevcut ise buna incelemeli patent sistemi denir.
İncelemesiz Patent Sistemi; Bu patent türünde ise 7 yıl koruma hakkı verilir. Buluş sahibinin isteği doğrultusunda inceleme raporu hazırlanabilir ve bu rapor sonrası olumlu bir dönüş yapıldığı takdirde patent koruma süresi 20 yıla çıkarılabilir.
Faydalı Model; Bu sistem diğerlerinden farklı olarak 10 yıl koruma süresine sahiptir yalnız bu sürenin uzatılma hakkı yoktur. Diğer sistemlere göre daha az maliyetli olup daha kısa sürede sonuç alabilmeniz mümkündür. Bu sistemde rapor durumu yoktur, inceleme raporu tarzında bir şey hazırlanmasına gerek duyulmaz. Faydalı modelde önemli olan ne araştırma ne inceleme ne de buluş basamağıdır. Bu sistemdeki asıl önemli olan şey buluşun ne derecede sanayiye uygulanabilirliğidir. Bir buluş ne kadar farklı olursa ve ne kadar sanayiye katkı sağlarsa o kadar önemlidir faydalı patent sistemine göre.
Araştırma Raporu Nedir?
Araştırma Raporu ve Kategorileri
Araştırma raporunun kendine has bazı aşamaları vardır. Genel olarak her patent ofisi bulunan ülke bu aşamaları izlemektedir.
X: Buluşun yeni olmadığını ve buluş basamağı içermediğini tek başına gösteren doküman
E: Başvuru tarihinde veya başvuru tarihinden sonra yayımlanan doküman
Y: Buluşun buluş basamağı içermediğini başka bir dokümanla biraraya getirildiğinde gösteren doküman
T: Buluşun altında yatan ilke veya teoriyi anlamak için belirtilen doküman
Araştırma Raporu: Kategorilerin Açıklaması:
A: Tekniğin bilinen durumunu belirten ama buluşla tam olarak ilgili olmayan doküman
L: Başka nedenlerle belirtilen doküman
O: Yazılı olmayan açıklama
D: Başvuruda belirtilen doküman
P: Başvuru tarihi ile rüçhan tarihi arasında yayımlanan doküman
&: Aynı patent ailesinin dokümanı
İnceleme işlemleri;
Araştırma raporunun yayımlanmasından sonra ve yayın tarihinden itibaren altı ay içinde, başvuruyu yapan, incelenerek patent verilmesi amacıyla incelemenin yapılmasını enstitüden talep eder. Bu incelemenin yapılabilmesi için üçüncü kişilere tanınan altı aylık itiraz süresinin bitmesi ve belirtilen inceleme ücretinin ödenmesi gerekir.
Yurtdışı Patent Tescili Ne Demektir?
Daha önce de belirttiğimiz gibi patenti hangi ülkede alırsanız o ülkede geçerliliğini sürdürür. Yurt dışında herhangi bir ülke için patentiniz devam etsin istiyorsanız Rüçhan Hakkını istemeniz gerekir. Bu hak sayesinde buluşunuzun başka ülkeler için de bir patent hakkına sahip olmasını sağlarsınız.
Yurt Dışı İçin Kaç Tane Patent Başvurusu Vardır?
Her bölgeye, ülkeye yönelik yedi tane patent başvurusu bulunmaktadır.
- Ulusal patent başvurusu
- Uluslararası patent başvurusu (PCT)
- Bölgesel işbirliği patentleri (EPC)
- Avrasya Patent İşbirliği (EAPC)
- Afrika Bölgesel Fikri Haklar (ARIPO)
- Afrika Fikri Haklar Örgütü (OAPI)
- Körfez İşbirliği Patent (GCC)
Patent Araştırması Nasıl Yapılır?
Müracaat yapılacak alanda belirlenen anahtar kelimeler ve sektörde faaliyet gösteren lider firmaların belirlenmesi ile birçok web sitesi üzerinden patent sorgulama yapılmaktadır. Patent sorgulamayı yaparken marka, logo, isim kullanarak da Patent sorgulama yapmak mümkündür.
Türk Patent Enstitüsü web sitesinin yanında ayrıca araştırma yapılabilecek bir çok patent veri tabanlarından bazıları aşağıda sıralanmıştır. Bunlar:
Türk Patent Enstitüsü
ESPACENET – Dünya Genelinde Patent Araştırması (Türkçe)
ESPACENET – Dünya Genelinde Patent Araştırma (İngilizce)
Dünya Genelinde Araştırma Sitesi (İngilizce)
Amerika Patent Ofisi
İngiltere Patent Ofisi
Kanada Patent Ofisi
Almanya Patent Ofisi
Google Patent Sorgulaması
Tayvan Patent Ofisi
Çin Patent Ofisi
Taylan Patent Ofisi
İspanya Patent Ofisi
İsveç Patent Ofisi
İsrail Patent Ofisi
Kore Patent Ofisi
Bu ofislerde patent başvurusu öncesi, patenti istenen buluşun varsa benzerlerinin olup olmadığının Türk Patent Enstitüsü kayıtlarından ve uluslararası patent veri tabanlarından Patent Sorgulaması yaparak araştırılması mümkündür. Söz konusu buluş için Patent Sorgulaması ile yapılacak bir ön araştırma ile buluşun tüm dünyada yeni olup olmadığı, yani taklitlerinin olup olmadığı araştırılır ve emin olunduktan sonra ise araştırmaya başlanır ve her ülkenin kendi şartlarına göre değerlendirmeye alınır.
Amerika Marka Tescili Nedir?
ABD, patent başvurularını Amerikan Patent Ofisi aracılığıyla alır. Amerika marka tescili Virjin Adaları, Samoa Adaları, Guam ve Porto Riko gibi ülkelere gelen başvuruları da kendisi değerlendirir. Olumlu bir yanıt geldikten sonra 10 yıl gibi bir koruma süresi verilir.
Uluslararası Patent Araştırması Nedir?
Başvuru yapabilmek için bazı patent ofisleri vardır. Bu patent ofislerinde başvuru yaptığınız ülke kendi şartlarını değerlendirdikten sonra başvurunuzu kabul eder ve değerlendirme çalışmalarına başlar.
Yurt dışında patent sahibi olabilmek için rüçhan hakkına başvurduktan sonra en az 15 ay geçmesi gereklidir. Başvuru yapacağınız yerler belli bölgelerdeki ofislerdir. Bu ofisler genel olarak beş tanedir:
- Avrupa Patent Ofisi
- Danimarka
- İsveç
- Avusturya
- Rusya
Patent Sorgulama İşlemi Nasıl Gerçekleştirilir?
Patent sorgulama işlemini gerçekleştirmek için en alt kısımda verilecek linke tıklayarak patent sorgulama sayfasına yönlendirileceksiniz. Alt kısımda verilecek linke tıkladığınızda patent sorgulama sayfası karşınıza gelecektir.
Karşınıza çıkan patent sorgulama sayfasında sizden birtakım bilgiler istenmektedir.
- Buluş başlığı/özet
- Bülten numarası
- Başvuru numarası
- EPC başvuru numarası
- EPC yayın numarası
- PCT başvuru numarası
- PCT yayın numarası
- Rüçhan numarası
- Yayın tarihi
- Başvuru sahibi
- Buluş sahibi
- Vekil
- IPC sınıfı bilgileri girilerek patent sorgulama işleminizi “Ara” butonuna basarak tamamlayabilirsiniz.
Bilgileri yukarıda belirtilen kutucuklara doğru bir şekilde doldurularak ve “Ara” butonuna basarak patent sorgulama işleminizi gerçekleştirebilirsiniz.