Bağkur Malulen Emeklilik
Bağkur, ülkemizde kendi adına ve kendi hizmetine yönelik çalışan vatandaşlar için sosyal güvenlik hizmeti sağlayan bir kurumdu. Bağkur dışında, Sosyal Sigortalar Kurumu, kısaca SSK, bir iş verenin emri ve denetimi altında çalışan vatandaşlar için hizmet verirdi. Bir de Emekli Sandığı vardı. Ancak Emekli Sandığı, Bağkur ve SSK’ dan biraz farklı bir kurumdu. Emekli Sandığı, Maliye Bakanlığı’na bağlı bir kurumdu ve emekli memurlar için sosyal güvenlik hizmeti verirdi. Bu üç kurum, 16 Mayıs 2006 tarihinde Sosyal Güvenlik Kurumu’na devredildiler ve bu tarihten itibaren Sosyal Güvenlik Kurumu, kısaca SGK, Türkiye Cumhuriyeti vatandaşları için sosyal güvenlik hizmeti veren resmi bir kurumdur.
SGK’ nın sosyal güvenlik hizmeti verdiğinden bahsettik. Şimdi de sosyal güvenlik kavramını açıklayalım. Devletler, vatandaşlarının haklarını gözetmek ve iyileştirmek zorundadır, bu sebepten ötürü vatandaşlarının sağlığını, geleceğini güvence altına alacak birtakım düzenlemeler, çalışmalar yapar. İşte tüm bu düzenlemelere ve çalışmalara verilen ad sosyal güvenliktir. Sosyal güvenlik içinde yaşamak insanlar için bir haktır. Bu yüzden, devletler bunu bir görev olarak benimsemeli ve kendi vatandaşlarının sosyal güvenliği için çeşitli çalışmalar yürütmelidir. Ülkemizdeki sosyal güvenlik hizmetlerine örnek verecek olursak; vatandaşların çeşitli hastalık, kaza gibi durumlarda hastanelerden faydalanabilmesi, emekli olunca emekli maaşı alabilmesi ve iş göremeyecek durumda kaldıklarında yardım parası almaları bu hizmetlere örnek olarak sayılabilir. Bu hizmetler Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından yürütülmektedir ve görüldüğü üzere bu kurum ülkemizde vatandaşlara daha iyi bir sosyal güvenlik sağlamak için kurulmuştur. Sosyal güvenlik, insanlar için yaşam kalitesini belirleyen unsurlardan biridir.
Bağkur, yazının başında da söylediğimiz gibi kişinin kendi adı ve kendi hizmeti için çalışması durumda hizmet veren SGK birimidir. Kişinin kendi adı ve kendi hizmeti için çalışması hizmet akdinden bağımsız demektir. Yani, Bağkur’ lu kişiler, herhangi bir iş verenle taahhütlü bir anlaşma yapmazlar. Hizmet akdine tabi durumlarda, iş veren ile işçi arasında karşılıklı olarak bir taahhüt verilir. Bu taahhüt şöyledir ki işçi emeğini hizmet olarak sunar; iş veren ise aldığı bu emeğin karşısında işçiye bir ücret öder. Bağkur’ lu çalışanlarda böyle bir durum söz konusu değildir. Bu nedenle, Bağkur’ lu bireyler hizmet akdinden bağımsız çalışan ifadesi kullanılır.
Bu yazımızda Bağkur malulen emeklilik hakkında bilgi vereceğiz.
Bağkur Malulen Emeklilik
Öncelikle malul kelimesini açıklayalım. Malul, sakat anlamına gelir. Bağkur malulen emeklilik, sigortalı kişinin kanun kapsamındaki bir sakatlığından dolayı emekli olması demektir. 3 Ağustos 2013 tarihinde yapılan son düzenlemeler ile belirlenen malul haller Bağkur malulen emeklilik kapsamında değerlendirilmektedir.
Bağkur malul emeklilik için gereken şartlara değinelim. Öncelikle Bağkur malul emeklilik için gereken ilk şart maluliyetin çalışmaya yani sigortalı olduktan sonra başlamış olmasıdır. Bağkur malul emeklilik için gereken maluliyet yüzdesi % 60 olarak belirlenmiştir ve maluliyet bu şekilde rapor edilmiş olmalıdır. Aranan bir diğer şart ise 1800 prim günü ve 10 yıllık sigortalı olmaktır. Ancak Bağkur malul emeklilik için başvuran kişi bir başkasının yardımına muhtaç ise 1800 prim günü ve 10 yıllık sigortalılık aranmaz.
Bağkur malul emeklilik kapsamında değerlendirilen hastalıklar şunlardır: kemik iliği nakli hariç tüm organ nakli hastaları, tüm kanser hastaları, kronik böbrek yetmezliği, ağır elektrolit bozuklukları, otizm, MS, parkinson, alzheimer, demans, sara, astım, KOAH, uyku bozuklukları, sindirim sistemi kanamaları, ülseratif kolit, kaşeksi, kronik pankreatit. Aynı zamanda, kişinin çalışmasına engel olan genetik hastalıkları olan, yardımsız yürüyemeyen sigortalılar ile travma sonrası stres ve obsesif-kompulsif bozuklukları olan sigortalılar Bağkur malul emeklilik kapsamında değerlendirilir.
Bağkur malul emeklilik başvurusu SGK Müdürlüğü’ne yapılır. Bağkur malul emeklilik başvurusu için gerekenler ise şunlardır: maluliyet talep dilekçesi, ilk işe giriş bildirgesi, erkek sigortalılar için askerlik süre belgesi, askerlikten muafsa askerlik sakat raporu, ilk işe giriş sağlık raporu veya beyanı, maluliyet raporu, hastalığının tıbbi geçmişi ve varsa daha önce SGK’ dan verilmiş maluliyet belgesi.