Emeklilik Koşulları
Ülkemizde emekli olmak için vatandaşların Sosyal Güvenlik Kurumu’na bağlı olan herhangi bir kurum statüsü altında olması ve bağlı olduğu bu kuruma uygun bir işte çalışması gerekmektedir. Sosyal Güvenlik Kurumu’nun kısaca adı SGK olarak bilinmektedir ve SGK çatısı altında 3 kurum faaliyetini sürdürmektedir. Bu kurumlar eskiden farklı olarak adlandırılmaktaydı ve kurumların eski adları Emekli Sandığı, Bağ-Kur ve SSK olarak bilinmektedir. Bu kurumların yeni adı sırasıyla 4A, 4B ve 4C olarak adlandırılmıştır. Kamu kurum ve kuruluşlarında çalışanlar Emekli Sandığı kurumundan, özel şirket sahipleri ve esnaflar ise Bağ-Kur’dan emekli olabilir. Birden fazla işveren yanında çalışanlar ise SSK’dan emekli olabilirler. Ülkemizde hangi kurumda çalışmasından asılı olmayarak her kezin birbirine eşit ortak bir yanı vardır; bu da emekli olmaktır. Emekli olmak için emeklilik koşulları ile tanışmamız gerekecek.
Emeklilik Koşulları Nelerdir?
Emeklilik koşulları arasında 1 Ocak 1999 yılı tarihinden önce işe başlayanların 23 sene boyunca çalışması durumu yer almaktadır. 25 senesini dolduran vatandaşlar emekliliğe hak kazanmış oluyorlar. SGK’ya göre 1 yıl 360 gün olarak hesaplandığından 25 sene 9000 gün olarak hesaplanmaktadır. Buna rağmen emeklilik koşulları çalışanın ne zaman işe başladığı göze alınarak hesaplanmaktadır. Emeklilik koşulları için TBMM’de gerçekleşen oylama sonucu 4A, 4B ve 4C kurumunda değişikliklere yol açılmıştır. Aynı zamanda bu değişiklikler hem kadınlar hem de erkekler için geçerlidir. Eskiden emekliye ayrılmak isteyenler için belirlenen yaş kadınlar için 40 erkekler için ise 50 üzeri olmasına rağmen günümüzde bu yaş kadınlar için 50 üzeri erkekler için ise 60 üzeri olarak hesaplanmaktadır.
Erkekler İçin Belirlenen Emeklilik Koşulları Nelerdir?
1999 senesi herhangi bir SGK kurumuna kayıt yaptıran ve sicil numaraya sahip olan erkeklerden talep edilen emeklilik koşulları sırasında yaş haddinin 62 yaş olması gösterilmiştir. 8.9.1999- 30.4.2008 yılı arası bir dönemde işe girenler için ise talep edilen yaş haddi 60 olarak belirlenmiştir. Buna şöyle bir örnek verelim:
T.C vatandaşı olup, 03.12.1973 tarihinde doğan bir erkek 03.12.2000 yılında işe girerek çalışmaya başlamış ise, bu vatandaş 9000 prim gün sayını tamamlayarak 60 yaşında yani 03.12.2033 yılında normal emeklilik koşullarına uyum sağlayacak ve emekliye ayrılabilecektir.
Normal emeklilik koşulları 9000 gün olarak belirlense de kısmı emeklilik veya yaştan emeklilik koşullarına uyum sağlayarak erkek vatandaşlar 5400 günden emekli olabilirler. Bunun için aranan 2 koşul vatandaşın 08.09.1999 senesi sonrası işe başlamış olması ve 62 yaşını doldurmuş olmasıdır. Buna kısa bir örnek verelim:
Doğum tarihi 01.01.1964 olan 01.01.2002 tarihinde işe başlamış bir erkek vatandaş 5400 prim gün sayısı ile 2017 yılında emekli olamaz. Normalde 360 gün hesabıyla 15 sene içinde emekli olabilir ancak bu vatandaş 2017 yılında 62 yaşını doldurmadığı için yaştan emekli olamaz.
01 Mayıs 2008 tarihinde ve bu tarihten sonra çalışmaya başlamış olan erkek vatandaşlar 5400 gün sayısını ve 63 yaşlarını 31 Aralık 2035 doldurmakla yaştan emeklilik koşullarını yerine getirerek emekliye ayrılabilirler. Bunun yanı sıra 1 Ocak 2036- 31 Aralık 2037 tarihi arasında 64 yaşında, 01 Ocak 2038 tarihi sonrası 5400 günü dolduranlar ise 65 yaşında yaştan emekli olabilecekler.
Erkekler İçin Normal Bağ-Kur Emeklilik Şartları Neleri Kapsıyor?
1 Mayıs 2008 tarihi ve sonrası sigortalı olarak çalışmaya başlayanlar devlete olan 9000 gün sayısını doldurmakla normal emeklilik koşulları ile emekli olabilecekler. TBMM’de alınan kararlar yeni emeklilik koşulları ile ilgili kararlara bu hususta herhangi bir etki etmemiş ve olduğu gibi kalmıştır. Aşağıdaki listede normal emeklilik koşulları hem erkeklere göre hem de kadınlara göre belirlenmiş olan emeklilik koşullarıdır.
Erkekler İçin Belirlenen Normal (9000 prim gün sayısı ile) Emeklilik Koşulları
01.01.2036 ile 31.12.2037 yılları arasında 9000 gününü doldurmuş olan bir erkek 61
01.01.2038 ile 31.12.2039 yılları arasında 9000 gününü doldurmuş olan bir erkek 62
01.01.2040 ile 31.12.2041 yılları arasında 9000 gününü doldurmuş olan bir erkek 63
01.01.2042 ile 31.12.2043 yılları arasında 9000 gününü doldurmuş olan bir erkek 64
01.01.2044 ile 31.12.2045 yılları arasında 9000 gününü doldurmuş olan bir erkek 65
01.01.2046 ile 31.12.2047 tarihinden sonra 9000 gününü doldurmuş olan bir erkek 65 yaş olarak uygulanır.
Kadınlarda Bağ-Kur Emeklilik Şartları Nelerdir?
1 Ekim 1999 tarihi itibariyle kadınlar için prim ödeme süresi 18 yıl olarak belirlendi. Bunun üzerine kadınlar prim gün sayısı 5400 gün oldu. Bundan sonra kadınlar için belirlenen emeklilik koşulları 7200 gün olarak gösterilmiştir. Bu da 20 yıllık bir prim gün sayısına bedeldir.
Normal emeklilik koşulları 9000 gün olarak belirlense de kısmı emeklilik veya yaştan emeklilik koşullarına uyum sağlayarak erkek vatandaşlar 5400 günden emekli olabilirler. Bunun için aranan 2 koşul vatandaşın 08.09.1999 senesi sonrası işe başlamış olması ve 62 yaşını doldurmuş olmasıdır. Buna kısa bir örnek verelim:
Doğum tarihi 01.01.1964 olan 01.01.2002 tarihinde işe başlamış bir kadın vatandaş 5400 prim gün sayısı ile 2017 yılında emekli olamaz. Normalde 360 gün hesabıyla 15 sene içinde emekli olabilir ancak bu vatandaş 2017 yılında 58 yaşını doldurmadığı için yaştan emekli olamaz.
01 Mayıs 2008 tarihinde ve bu tarihten sonra çalışmaya başlamış olan kadın vatandaşlar 5400 gün sayısını ve 60 yaşlarını 31 Aralık 2035 doldurmakla yaştan emeklilik koşullarını yerine getirerek emekliye ayrılabilirler. Bunun yanı sıra 1 Ocak 2036- 31 Aralık 2037 tarihi arasında 59 yaşında, 01 Ocak 2038 tarihi sonrası 5400 günü doduranlar ise 60 yaşında emekli olabilecekler. TBMM’de genel oylama ile yapılan seçimler sonucu 8 Eylül 1999 yılında 4447 Sayılı yasanın Resmi Gazete’de yayınlanması ile birlikte 1479 Sayılı yasanın geçici olan 10. maddesine esasen 1 Ocak 1999 yılı sonrası 18 yıllık prim gün sayısını dolduran kadınlar ise normal emeklilik koşulları altında emekli olma hakkına sahiptirler.
Kadınlar İçin Normal Bağ-Kur Emeklilik Şartları Neleri Kapsıyor?
18 yaşını tamamlayarak SGK’ya bağlı bir işte çalışmaya başlamış kadınlar için normal emeklilik koşulları aşağıdaki listede verildiği gibidir:
01.01.2036 ile 31.12.2037 yılları arasında 9000 gününü doldurmuş olan bir kadın 59
01.01.2038 ile 31.12.2039 yılları arasında 9000 gününü doldurmuş olan bir kadın 60
01.01.2040 ile 31.12.2041 yılları arasında 9000 gününü doldurmuş olan bir kadın 61
01.01.2042 ile 31.12.2043 yılları arasında 9000 gününü doldurmuş olan bir kadın 62
01.01.2044 ile 31.12.2045 yılları arasında 9000 gününü doldurmuş olan bir kadın 63
01.01.2046 ile 31.12.2047 tarihinden sonra 9000 gününü doldurmuş olan bir kadın 64 yaş olarak uygulanır.
01.01.2048 yılından sonrası emekliye ayrılacak olan kadınlar için emeklilik yaş haddi ise 65 yaş olarak belirlenmiştir.