Emeklilik Sistemi

Emeklilik, sigortasını tamamlamış prim borcu bulunmayan ve belirli yaşı doldurmuş olan her vatandaşın kullanabileceği sahip olunmuş bir haktır. Bir çok kişinin hayalidir emekli olmak her sabah işe gitme telaşı olmadan güne başlamak. Hayali bile son derece huzur verici olan emeklilik bir nevi yeni bir hayata başlamakla eşdeğerdir. Elbette bunun için belirli koşulları sağlamamız gereklidir. Emekli olma hayali kuran vatandaşlar bu hayallerinin gerçekleşeceği tarihi hesaplamak için hizmet dökümü belgelerini kullanabilirler. Hizmet dökümü belgesinde emekli olmak için yerine getirilmesi gereken koşulların ne durumda olduğunun bilgileri yer almaktadır. Bu yazımızda Emeklilik Sistemi nedir? emekli olmak için sağlamamız gereken koşullar nelerdir? Emeklilik Sistemi nasıl işlemektedir? konularını anlatmaya çalışacağız.

Emeklilik Sistemi Nedir?

Sosyal Güvenlik Kurumu Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığına bağlı bir kurumdur. Kurum  16 Mayıs 2006 tarihinde 5502 sayılı kanunun kabul edilmesiyle kurulmuştur. Kurumun kurulmasıyla birlikte SSK ‘lı olarak adlandırdığımız vatandaşlar 4/a ‘lı, Bağ-kur’lu olarak adlandırdığımız vatandaşlar 4/b ‘li, Emekli Sandığına tabi olan vatandaşlar ise 4/c ‘li olarak değişmiştir. Yani tüm bu kurumlar Sosyal Güvenlik Kurumu adı ile tek çatı altında birleşmiştir. Sosyal güvenlik kavramı da günümüz çalışma şartları göz önüne alındığında her geçen gün popülaritesi artmakta olan bir kavramdır. Sosyal güvenlik sayesinde çalışma hayatı içerisinde bulunan vatandaşların bazı hak ve çıkarları gözetilmektedir. Açıklayacak olursak; sosyal güvenceye sahip olan bir vatandaş meslek risk ve hastalıklarına karşı korunmakta, bu vatandaşlar ve birinci dereceden akrabaları sağlık hizmetlerinden yararlanabilmekte, yaşlılık ve işgöremezlik hallerinde yaşayabilecekleri olumsuz durumlara karşı maddi olarak korunmaktalar ve emekli aylığı alabilmektedirler. Çalışma hayatına dahil olan büyük bir kesimin hayallerini süsleyen Emeklilik Sisteminin işleyişi de çalıştığınız dönemlere bağlıdır. Yani çalışma süreciniz boyunca ödemiş olduğunuz primler sayesinde emekli olduğunuzda aylık alma hakkına sahip olmaktasınız.

Emekli Olmak için Nelere İhtiyacınız Vardır?

SSK, Bağ-kur ve Emekli Sandığına mensup vatandaşlar için Emeklilik Sistemi farklı işleyebilmektedir. Ancak bazı genel şartlar vardır ki bu şartlar genel olarak geçerlidir. Bu şartların neler olduklarından bahsetmeden önce SSK, Bağ-kur ve Emekli Sandığı ayrımı neye göre yapılmaktadır. Kısaca bahsedelim; SSK yani 4a bir veya birden fazla işveren hesabına çalışan kişilerin kayıtlı oldukları sosyal güvenlik koludur. Bağ-kur kendi hesaplarına çalışmakta olan vatandaşların kayıtlı oldukları sosyal güvenlik koludur. Emekli Sandığı ise mevsimlik işçilerin, part time çalışanların ve benzeri meslek sahiplerinin kayıtlı oldukları sosyal güvenlik koludur. Emeklilik Sisteminden yararlanabilmek için:

• Prim borcunuzun bulunmaması: Emeklilik Sisteminin doğru şekilde işleyebilmesi için gerekli olan şartlardan biri prim borcunun bulunmuyor olmasıdır. Ödenen primler SSK mensubu vatandaşlar için almakta oldukları maaşlardan kesilerek işveren tarafından ödenmekte iken Bağ-Kur mensubu vatandaşlar günlük kazançlarının yüzde 32 si olacak şekilde primlerini kendileri yatırmaktadırlar.
• Yaş şartını tamamlıyor olmak:  Emekli olmak için belirlenen yaşı tamamlamış olmanız gerekmektedir. Bu yaş şartı kadın ve erkek çalışanlar için farklılık göstermektedir. Kadın çalışanlar için 58 yaşını doldurmuş 59 yaşından gün almış olmak gerekli iken, erkek çalışanların emekli olması için 60 yaşını tamamlamış ve 61 yaşından gün almış olmaları gerekmektedir
• Sigortalarının tamamlanmış olması: Bu koşula özellikle 4a mensubu vatandaşlar dikkat etmektedirler. Emeklilik Sistemi için hayal kuran vatandaşlar e devlet üzerinden hizmet dökümlerini görüntüleyebilir ve çalıştıkları kurumlarda işe giriş ve işten çıkış tarihlerini yani toplam sigorta süreleri ile ilgili bilgiye ulaşabilirler.

Emeklilik yaşı gelmiş ve bazı özel sebeplerden dolayı emekli olamayan vatandaşlar için de bazı kolaylıklar sağlanmaktadır. Doğum borçlanması ve askerlik borçlanması bu kolaylıklardandır. Bunlar kadın ve erkek çalışanlar için düzenlenmiş olan Emeklilik Sisteminden yararlanmak için yaş şartını tamamlamalarına rağmen özel sebeplerden( askerlik ve doğum) emeklilikleri geciken vatandaşların yararlandığı sistemlerdir. Doğum borçlanmasında doğum sebebiyle çalışma hayatına ara vermiş kadın çalışanlar üç çocuğa kadar her çocuk için yalnızca iki yıl toplamda altı yıl borçlanma yapabilirler. Bu sayede eksik olan prim borçlarını hesaplatıp ödeyerek erken emekli olma hakkına sahip olabilirler. Askerlik borçlanması da tıpkı doğum borçlanması gibidir. Erkek çalışanlar emeklilik yaşı gelmiş olmalarına rağmen prim eksikliğinden emekli olamıyorlarsa askerde geçirmiş oldukları süreyi hesaplatarak prim borçlarını ödemeleri ile erken emeklilik hakkına sahip olabilirler.