Erken Emeklilik
Emeklilik, belirli bir yaştan sonra artık çalışmayı bırakıp huzurlu ve rahat yaşamayı istediğimiz dönemdir. Bizde hayatımızın emeklilik dönemi için sürekli çalışır ve birikim yaparız. Biz de bu yazımızda erken emeklilik hakkında bilgiler paylaşacağız.
Herkes emeklilik dönemlerinde gelirinin sabit ve devlet güvencesinde olmasını ister. Bu devlet güvencesindeki emeklilik maaşını alabilmek için belirli bir yaşı doldurmuş olmak, prim ödeme süresini ve sigortalılık süresini tamamlamış olmak gerekir. Eğer ki yaşınızı doldurmuş ancak prim sayınızı tamamlayamadıysanız veya prim sayısını tamamlamış ancak yaşınızı doldurmadıysanız emekli olmazsınız. Yani emekli olmak için bu iki şartı da sağlamış olmanız gerekir. Bu şartları sağlayıp sağlamadığınızı e-devletten, e-devlet şifresini veya TC kimlik bilgileri kullanarak giriş yaparak öğrenebilmemiz kontrol edebiliriz. Bu uygulamada hizmete başlama tarihi, doğum tarihi, cinsiyet, maluliyet durumu, erken yaşlanmayla ilgili bilgileri girerek emeklilik yaşı hesaplaması ve hizmet bilgisi bilgilerine güncel olarak ulaşılabilir.
Ülkemizde emeklilik yaşı bellidir. Kadınlar için emeklilik yaşı ortalama 58 iken erkekler için bu yaş 60’tır ve tabii ki insanlar yaşları bu kadar ilerleyene kadar çalışmak değil de, bir an önce emekli olmak ya da bu süreyi en aza indirmek ister. Bu erken emeklilik planları için bazı durumlarda devletimiz kolaylıklar sağlayıp, bize bazı şartlar altında erken emeklilik hakkı vermiştir.
Erken emeklilik, yaş sorunu dışında emeklilik şartlarını yerine getirmiş olan kişilerin bazı şartlar sağlanarak emeklilik yaşları dolmadan emeklilik hakkı kazanmalarına denir. Erken emeklilik başvurusunda bulunabilmek için prim sayısı ve hizmet verilmesi gereken süre tamamlanmış olmalı ve yaştan başka problem olmamalıdır. Başvuruda bulunanlar ancak bu şartlarda erken emeklilik için hak kazanabilecektir. Erken emekli olmak için başvuracaklar ayrıca erken emeklilik kapsamında emeklilik maaşlarında yapılacak %5’lik kesintiyi kabul etmelidir. Son şart ise 1999 yılından önce sigortalı olarak çalışmaya başlanmış olması gerekmesidir. Bazı meslekler nedeniyle de erken yıpranma gerekçesiyle erken emeklilik imkanı sunuluyor ya da sosyal güvenlik sistemine bağlı olarak çalışan bir kişi için herhangi bir nedenden dolayı çalışamaz duruma gelmesi durumunda şartlar sağlanıyorsa erken emeklilik hakkı doğabilir. Bu nedenler iş kazası veya meslek hastalığıdır. Bu şekilde çalışan iş yapabilme gücünün %60’ını yitirmiş olmalı ve bu durum tespit edilmelidir. Yani bağlı olunan Sosyal Güvenlik Kurumunun sevk ettiği askeri hastane, devlete bağlı üniversite hastanesi veya araştırma hastanelerinden maluliyet raporu alarak kanıtlanmalıdır. Ayrıca erken emeklilikte engelliler için yaş şartı ortadan kaldırılmıştır. Şartlar sadece prim ödeme gün sayısı ve sigortalılık süresi olarak kolaylaştırılmıştır.
Emeklilikte öncelikle yaşını doldurmuş ve prim sayısını tamamlayamamış kişiler için bazı şartlar altında borçlanma adı altında kolaylık sağlanıyor. Örneğin bu borçlanma erkeklerde askerlik borçlanması, kadınlarda ise doğum borçlanması adı altında olabilir. Yani bazı şartlar altında vatandaşın borç adı altında primlerini tamamlamaya çalışmasına yardımcı olunuyor. Örneğin yeni yasayla normalde doğum borçlanması yapılabilecek çocuk sayısı 2’den 3’e çıkartılarak çalışan annelere emeklilik için 6 yıl kazandırılacaktır. Bir de askerlik borçlanması için askerliğini işe girmeden önce yapan kişiler borçlanma ile hem prim şartını azaltma hakkına sahip oluyor hemde emeklilik için 2 yıl kazanıyor. Yine bu şartlardaysanız ve borçlanmayla tamamlamak istediğiniz priminiz için yeterli birikiminiz yoksa emeklilik yaşı yakın olanlar için devlet bankası olan Ziraat Bankası’nın açtığı krediye priminizi tamamlayıp emekli olabiliyorsunuz. Kredinizi de emeklilik maaşınızdan küçük taksitlerle ödeyebilme imkanınız oluyor.
Erken emeklilik için çıkması beklenen yasalar milyonlarca insanın dört gözle beklemesine neden oluyor. Gelecek olan yasa bir çok insanın yüzünü güldürecek. Bu yasa da eksik prim günleri borçlanmaları sağlanarak erken emeklilik yollarının açılması konusu hakkında çalışılıyor. Yine yaş problemine takılıp emeklilik bekleyen kişilerin yüzlerinin gülmesi için uğraşılıyor. Ancak bu konuda yasal düzenlemelerin tamamlanması için bakanlıklar arasında uzlaşmanın sağlanması bekleniyor ve bu karar yüz binlerce insanı etkileyecek. Erken emeklilik fırsatı ise birçok vatandaşın umudu olarak bilinmektedir.