SGK Doğum Borçlanması
Sosyal Güvenlik Kurumunun kısaltılmış hali olan SGK 16 Mayıs 2006 tarihinde 5502 sayılı kanunun kabul edilmesiyle kurulmuştur.5502 sayılı bu kanunun amacı Bağ-kur SSK ve Emekli Sandığının tek bir çatı altında Sosyal Güvenlik Kurumu adıyla bir araya toplanmasıdır. Nitekim kanunun kabul edilmesiyle birlikte Bağ-kur’ a kayıtlı olan vatandaşlar 4/b li, SSK’ ya kayıtlı olan vatandaşlar 4/a’ lı ve Emekli Sandığına kayıtlı olan vatandaşlar ise 4/c’ li olarak anılmaya başlanmışlardır. Kurum Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığına bağlıdır.
SGK Doğum Borçlanması Nedir?
Sosyal güvenlik vatandaşların bir başkasının yardımına ihtiyaç duymadan yaşlılık, hastalık, iş göremezlik gibi durumlarla karşılaşması halinde hayatlarını sürdürebilmelerini amaçlayan sistemdir. Bu yüzden katılım mecburidir. Bu kapsamda sistem vatandaşlara işten çıkarılma, sağlık sorunları yaşama gibi bir çok yönden sosyal güvence sağlar. Bu hizmetlerden en önemlilerinden biri de sigortalı çalışanların doğum ve askerlik gibi kendi istekleri dışında sigortalarının kesilmesine karşılık kesilen sürelerin sigorta primlerinin borçlanmasıdır. Borçlanılan bu tutarın ödenmesi halinde çalışan erken emeklilik hakkına sahip olur. SGK doğum borçlanması bir hizmet borçlanması türüdür. SGK doğum borçlanması uygulamasından önce çocuk sahibi olacak olan kadın çalışan çalıştığı kurumdan doğum iznine ayrılıyor, izne ayrıldıkları süre içinde çalışmadıkları için sigorta primleri ödenmiyor ve emeklilik süreleri uzuyordu.
1 Ekim 2008 tarihinde uygulamaya konulmuş olan SGK doğum borçlanmasının faydalarına bakacak olursak, doğum sebebiyle sigorta ve sosyal güvence kapsamının dışında kalan kadın çalışanların yalnızca iki çocuk için geçerli ikişer yıldan toplam dört yıl boyunca borçlanma hakkı tanınmış oldu. Kanuna getirilen yeni düzenlemeyle iki çocukla sınırlandırılmış olan bu yasa daha sonra üçe çıkarılmıştır, yasaya göre borçlanma bir çocuk için iki yıl, iki çocuk için dört yıl, üç çocuk için de altı yıl olarak belirlendi. Yani çalışan ve üç çocuğu olan bir anne erken emeklilik için altı yıl kazanmış oluyor. Böylece doğum yapan kadın çalışanın iş hayatına erken dönmemesi halinde iki yıl borçlanması ve çocuğuyla daha çok ilgilenmesi için olanak sağlayan bir uygulamadır. SGK doğum borçlanmasını erkekler için uygulanan askerlik borçlanmasına benzetebiliriz. Askerlik borçlanmasında da eğer kişinin askere gitmeden önce sigortası yoksa sigorta başladığı zamandan itibaren askerlik yaptığı süre kadar emekliliği geriye çekilir böylece sigortalılık girişi askerliğe başlanıldığı tarih olur. Böylece erken emeklilik imkanı sağlanmış olur.
SGK Doğum Borçlanması Şartları Nelerdir?
- SGK doğum borçlanması yapmış olan kadının çocuğunun sağ (yaşıyor) olması
- Doğumdan sonraki sürenin tamamında ve bir kısmında iş yerinde çalışmamış olması ve sigorta priminin ödenmemiş olmaması,
- Her doğum için borçlanılan sürenin iki yılı geçmemesi
- Kendisinin veya hak sahibi olanların yazılı talepte bulunması
- Günlük kazancın %32 si oranında Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından belirlenen ücretin tebliğ tarihinden itibaren 1 ay içinde kuruma ödenmesi gerekmektedir.
1 ay içinde ödenmeyen borçlanmalar geçerli sayılmamakla birlikte yeni bir başvuruda bulunulması gerekir.
Yukarıdaki şartları sağlayan bir kadın çalışan doğum iznine ayrıldıktan sonra çalışma hayatına dönerse emeklilik sürecinde talep etmesi halinde SGK doğum borçlanması hakkından yararlanarak erken emekli olabilir. Doğum borçlanması günlük ne kadar ?
SGK Doğum Borçlanması Hesaplaması Nasıl Yapılır?
SGK doğum borçlanması hesabı prime dayalı günlük kazancın %32 si üzerinden hesaplanır. Borçlanma tutarları her yıl 1 Ocak ve 1 Temmuz’da asgari ücret artış oranında artmaktadır. 2016 yılından itibaren doğum borçlanması için en düşük borçlanma bedeli birinci için 12 bin 643,20 lira, İkinci doğum için 25 bin 286,40 lira, üçüncü doğum için 37 bin 929,60 lira olarak belirlenmiştir.
01.01.2016 – 31.12.2016 tarihleri arasında SGK doğum borçlanması hesaplama işlemi yapacak kişiler için en düşük ücret 17.56 TL olarak belirlenmiş yine aynı tarihler için en yüksek ücret 114.19 TL olarak belirlenmiştir. Çalışan kadın erken emekli olmak için bir çocuk için 2 yıl asgari oranda ödeme yapmak istiyorsa 12.643 TL ödemesi gerekiyor; azami miktarda ise yapılacak olan ödemenin 82.180 TL olması gerekmektedir.