Aile Hekimi – Sağlık Ocağından Sağlık Raporu Alınabilir mi?

Çalışma tehlikesi ne olursa olsun hemen hemen tüm iş yerlerinin talep ettiği sağlık raporu; iş başvurusunda bulunan kişinin, başvurduğu işi yerine getirebilecek sağlık durumunda olduğunu onaylayan bir belgedir. İşveren bu rapora göre başvuru yapan kişiyi işe alıp almayacağına karar verir. Bazı sektörlerde işin zorluğuna göre sağlık raporunun periyodik olarak alınması ve işe girişte alınan raporlar ile karşılaştırılması gerekir. Peki sağlık raporu nereden alınır? İş başvurusunda bulunanların sıklıkla sorduğu “sağlık ocakları sağlık raporu veriyor mu?” sorusuna birlikte yanıt arayalım.

Sağlık Raporu Nereden Alınır?

Sağlık raporu, iş yerinin çalışan sayısına ve yapılan işin tehlike seviyesine göre sağlık ocakları ve aile hekimlerinden alınabilmektedir. “Aile hekimi sağlık raporu verir mi?” sorusunun yanıtı buna bağlı olarak, duruma göre “evet”tir. 400 farklı türde rapor talep edilen aile hekimi işe giriş sağlık raporunu, ancak iş yerinde çalışan kişi sayısı 10’dan az ve iş yeri çalışma tehlikesi düşük seviyedeyse verebilir. Bunun haricindeki iş yerleri için aile hekimi sağlık raporu vermiyor. Aile hekimleri haricinde devlet hastaneleri de çalışan sayısı 10’dan fazla olan tehlikeli ve çok tehlikeli iş yerleri için işe giriş sağlık raporu veremiyor.

Aile hekiminizden sağlık raporu almak istiyor fakat aile hekiminizin kim olduğunu bilmiyorsanız: Hangi Aile Hekimindeyim? Aile Hekimi Sorgulama Nasıl Yapılır?

Aile hekiminizden randevu almak istiyorsanız randevu işlemlerinin nasıl yapıldığını öğrenmek için: Aile Hekimi Randevu Alma İşlemleri Nereden ve Nasıl Yapılır?

İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu’na göre işe girişlerde istenen sağlık raporu OSGB iş yeri hekimleri tarafından verilmektedir. Burada başvuruyu gerçekleştiren kişiye gerekli kontroller yapılır ve ilgili formların doldurulması istenir, ardından kişinin işe uygun olup olmadığına karar verilir. Tehlikeli ve çok tehlikeli sınıfında yer alan iş yerlerinde çalışmak üzere başvuru yapanların fiziki muayene haricinde laboratuvar tahlillerine de bakılarak sağlık raporları oluşturulur. Bu branşlarda uygun sağlık raporu olmadan işe başlatılan işçiler çalıştırıldığının tespit edilmesi halinde iş yerine işçi başına 1350 TL’lik ceza uygulanır.

Özel Hastanelerden Sağlık Raporu Alınır mı?

2004/67 sayılı genelgede açıklandığı üzere özel hastanelerden sağlık raporu alınamaz. Özel hastaneler, gerekli donanıma sahip olsalar dahi çalışanla ilgili bir sağlık raporu oluşturma hakkına sahip değillerdir. Özel hastaneler sağlık raporu haricinde;

• Vergi muafiyet,
• Maluliyet,
• Yurt dışı tedavi,
• Özel donanımlı araç raporlarını da veremezler.

Bunun sebebi, geçmiş yıllarda ne yazık ki özel hastanelerden alınan raporlar sayesinde bazı vatandaşların haksız fayda sağlamalarıdır. Bunun önüne geçebilmek için 2004 yılında bir genelde yayımlanmış ve özel hastanelerin sağlık raporu başta olmak üzere çeşitli raporları düzenlemelerinin önüne geçilmiştir.

Periyodik Sağlık Raporu Nedir?

Bazı sektörlerde çalışanların iş yoğunluğu ve zorluğundan vücutlarının ne kadar etkilendiğinin tespit edilebilmesi için işe girişte istenen sağlık raporu haricinde dönemsel olarak da sağlık raporu istenmektedir. Farklı zaman dilimlerinde çalışandan istenen bu rapora periyodik sağlık raporu denir. Çalışanın işte bulunduğu süreçte yıpranma oranının tespit edilmesi için istenen periyodik sağlık raporları da işe giriş sağlık raporunda olduğu gibi OSGB’lerden alınmaktadır. Çalışanın işe girerken vermiş olduğu sağlık raporu ile alınan bu periyodik sağlık raporları karşılaştırılarak çalışanın sağlık durumunda bir değişiklik olup olmadığı gözlemlenir.

“Gece Çalışabilir Sağlık Raporu” Nedir?

Sağlık raporlarıyla ilgili yanlış anlaşılmaya neden olan raporlardan biri “gece çalışabilir raporu”dur. Kolaylıkla söylenebilmesi için bu onaya “rapor” dense de aslında bu bir evrak ya da form değil, halihazırda alınan işe giriş sağlık raporu veya periyodik sağlık raporuna eklenen bir maddeden ibarettir.

Kanuna göre normal çalışma saati sabah 06:00 ile 20:00 arası olarak belirlenmiştir. Bu saatlerin dışında kalan çalışma saatleri “gece çalışma saatleri” olarak kabul edilir. İşverenin, işçiyi bu saatler aralığında çalıştırabilmesi için işe giriş sağlık raporu veya periyodik sağlık raporunda yapılan gerekli testlerin ardından “gece çalışabilir” ibaresi de koydurması gereklidir. Raporunda bu ibare yer alan çalışanlar, normal çalışma saatleri dışında da çalışabilirler. Bu ibare normal muayene ve tetkiklerle eklenmez. Ek muayene ve tahliller sonucunda kişi, “gece çalışabilir sağlık raporu” ya da maddesi alabilir.

E-devlet Üzerinden Sağlık Raporu Alınır mı?

Farklı tabirlerin kullanılmasından doğan bir diğer yanlış anlaşılma da e-devlet üzerinden sağlık raporu alınabileceği ile ilgilidir. Fiziksel muayene ve çeşitli tahlillerin istendiği sağlık raporu, elbette ki dijital bir platform üzerinden alınamaz. Ancak burada kast edilen şey sağlık raporunu direkt e-devlet üzerinden almak değil, daha önceden alınan bir raporun çıktısını almak şeklindedir. Ne yazık ki sağlık raporunun bir kopyası henüz e-devlet sistemi üzerinden alınamamaktadır.

Sağlık Raporu Haricinde Aile Hekimlerinden Hangi Raporlar Alınabilir?

Açıkça söylemek gerekirse aile hekimlerinden alınabilecek raporları liste halinde yazmaya başlarsak sayfalar dolusu rapordan söz etmek gerekir. Bebekten yaşlıya tüm yaş gruplarına bakan aile hekimlerinin iş yükü yeterince ağır değilmiş gibi, sağlık ocaklarında görevli aile hekimleri 400’den fazla rapor yazabiliyorlar. Ancak vatandaşların farklı talepleri doğrultusunda normal işlerini yapamaz hale gelen aile hekimlerinin talebi doğrultusunda Sağlık Bakanlığı aile hekimlerinin yazabileceği raporlarla ilgili yeni bir düzenlemeye gitti.

Birkaç ay öncesine kadar uzmanlığı olup olmadığına bakılmaksızın aile hekimleri “okul sporlarına katılamaz, seksek oynayabilir, Arnavutluk’ta öğrencilik yapabilir” gibi farklı branş ve konularda raporlar yazmak zorunda bırakılıyordu. Sağlık Bakanlığı tarafından yapılan yeni düzenlemenin ardından rapor talepleri öncelikle Sağlık Bakanlığına gönderilecek. Sağlık Bakanlığının mevzuat dahilinde yapacağı incelemenin ardından raporun uygun olduğu bildirilirse ancak bu noktadan sonra kişiye talep ettiği rapor yazılabilecek. Aksi durumlarda vatandaş sağlık ocağına gidip mevzuatta yer almayan konularda rapor talep edemeyecek.

AHEF Başkanı Dr. Şenol Atakan, mevzuatta yer almayan rapor taleplerinin, aile hekimlerinin mesaisinin %30’unundan fazlasını harcadığını, mevzuat dahilinde olsa bile gerekli tıbbi teçhizata sahip olmayan aile hekimlerinden talep edilen raporların hekimleri zor durumda bıraktığını dile getirerek bu konudaki düzenleme ihtiyacını ortaya koymuştu.

Sağlık Raporu Ücreti Ne Kadar?

Geçtiğimiz yıllarda olduğu gibi 2019 yılında da iş yeri hekimlerinden alınan sağlık raporlarında çalışanın herhangi bir ücret ödemesi gerekmiyor. Ancak sağlık ocağı veya devlet hastanelerinden alınacak olan raporlarda;

• Tek hekim sağlık raporu ücreti 50 TL,
• Sağlık kurulu heyet raporu ücreti 200 TL olarak belirlenmiştir.

Ayrıca bazı iş yerlerinde istenebilen psiko-teknik değerlendirme raporunun ücreti 350 TL olarak belirlendi.

Üniversite hastanelerinden alınan sağlık raporlarının ücreti aile hekimleri veya devlet hastanelerinden alınan sağlık raporlarının ücretinden farklılık gösterebilir.