Bağkur Doğum Borçlanması
Bağkur, herhangi bir iş verenin emir ve talimatlarından bağımsız, denetimi altında olmadan çalışan vatandaşlarımız için sosyal güvenlik hizmeti veren bir kurumdu. Bu kurum, daha sonra 16 Mayıs 2006 tarihinde, Sosyal Sigortalar Kurumu, kısaca SSK, ve Emekli Sandığı ile birlikte Sosyal Güvenlik Kurumu’ na devredilmişti. Genel olarak, SSK’ dan da bahsedecek olursak şunu söyleyebiliriz ki Bağkur’luların zıttı çalışan vatandaşlarımıza sosyal güvenlik hizmeti verir. Bu çalışanlar, hizmet akdine tabi çalışırlar. Hizmet akdine tabi kavramını şu şekilde açıklayabiliriz: işçi yanında çalıştığı iş verenin emir ve talimatlarına uyar ve çalışmalarını iş verenin denetimi altında sürdürür. Bu çalışma şeklinde, işçi ve iş veren karşılıklı taahhüt verirler. Şöyle ki, işçi emeğini iş verene hizmet olarak sunarken, iş veren işçinin emeklerinin karşılığında işçiye bir ücret öder. Emekli Sandığı’nda ise durum biraz farklıdır. Emekli Sandığı, Maliye Bakanlığı’ na bağlı bir kurumdu ve emekli olduktan sonra memurların sosyal güvenlik ihtiyaçlarına yönelik hizmet verirdi.
Sosyal Güvenlik Kurumu, ülkemizde vatandaşlarımızın sosyal güvenlik içinde yaşaması için çalışır. Sosyal Güvenlik Kurumu, kısaca SGK, vatandaşlarımıza sosyal güvenlik açısından birçok hizmet vermektedir. Bu hizmetlerin arasında hastalık, kaza gibi hallerde hastanelerden, emekli olunduğunda emekli aylığından, bir sebepten ötürü iş göremez hale düşüldüğünde yardım ödemesinden faydalanabilmek sayılabilir. Tüm bunlardan bahsetmişken sosyal güvenlik kavramından da bahsedelim. Örneklerden de anlaşılacağı üzere, sosyal güvenlik devletin vatandaşlarının kısaca sağlığını ve geleceğini güvence altına almak için yapmış olduğu bütün düzenlemeler ve çalışmalara denir. Bir insanın sosyal güvencesinin olması en doğal haklarından biridir. Aynı zamanda vatandaşlarının sosyal güvenliğini sağlamak devletlerin önemli bir vazifesidir. Bu kapsamda, devletler sosyal güvenlik için türlü çalışmalar yaparlar. Mesela, ülkemizde sosyal güvenliği sağlamaya yönelik Sosyal Güvenlik Kurumu bulunmaktadır. SGK, kişilere destek olur, bir sürü alanda kolaylık sağlar ve bu kişilerin mağdur olmasını engeller. Buradan da anlaşıldığı üzere, sosyal güvenlik sahibi olmak hayat kalitesini yükselten bir ögedir.
Bağkur’ u daha ayrıntılı açıklayalım. Bağkur’ lu çalışanlar bir iş verenin emrinde çalışmaz. Bunu ifade etmek için ” kendi adı ve kendi hizmeti için çalışan ” ifadesi mevcuttur. İşte tüm bu tanımları karşılamak için ” hizmet akdinden bağımsız ” ifadesi Bağkur’lu çalışanlar için kullanılır.
Bu yazımızda Bağkur doğum borçlanması hakkında bilgi vereceğiz.
Bağkur Doğum Borçlanması
Bağkur doğum borçlanması hesaplama konusuna geçmeden önce kısaca doğum borçlanmasından bahsedelim. Doğum borçlanması, kadınların doğumdan sonra, doğum iznine ayrıldıkları dönemde sigortalılıklarını sürdürmeye yarayan ve böylece sosyal güvenlik haklarının kısıtlanmasının önüne geçilen bir hizmettir. Daha önceleri, doğum iznine ayrılan kadınlar neredeyse işlerini bırakmak zorunda kalıyordu. İşten ayrıldıklarında ise primleri ödenmediği için sosyal güvenlik hakları kısıtlanıyordu, işte bu yüzden kanunla birlikte kadınların bu mağduriyetinin önüne geçilmek hedeflenmiştir.
5510 Sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’ nun 41. maddesine göre, kadınlar doğumdan sonra iki yıllık süreyi geçmeden bir işte çalışmasalar dahi primlerini ödeyerek doğum borçlanması yapabilecekler.
Bağkur doğum borçlanması da, Bağkur’lu kadınların kendi talep ve istekleri doğrultusunda başvurması üzerine, doğumdan sonra en fazla iki yıl boyunca borçlanma yapmasıdır. Bağkur doğum borçlanması sayesinde, hizmet akdine bağlı çalışan kadınlardan sonra, Bağkurlu kadınlar için de doğum izninin önü açılmıştır.
Bir kadın Bağkur’lu olduktan sonraki 3 çocuğu için Bağkur doğum borçlanması yapılabilir. Bunun dışında, Bağkur doğum borçlanması için gereken şartlar: çocuğun sigorta başlangıcından sonra doğmuş olması, doğumdan sonraki 24 aylık sürede primlerin yatmamış olması ve borçlanma süresince çocuğun yaşıyor olması.
Bağkur doğum borçlanması için başvurular, bağkur dosyasının bulunduğu Sosyal Güvenlik Merkezi’ ne Borçlanma Talep Dilekçesi ve kimlik fotokopisiyle gidilerek yapılır. Bağkur doğum borçlanması için ödenecek tutar ise şöyle hesaplanmaktadır: Bağkur doğum borçlanması için ödenecek asgari tutar asgari ücretin bir günlük net tutarının %32′ sidir. Günlük borçlanma tutarı hesaplandıktan sonra, borçlanılacak gün sayısı ile çarpılır ve SGK’ ya ödenecek olan tutar böylece bulunur.